Czytelnik często zastanawia się, co zrobić, kiedy otrzyma wezwanie do sądu w dniu kolidującym z nieodwołalnymi obowiązkami. Wniosek o zmianę terminu rozprawy daje realną szansę na uniknięcie problemów, ponieważ pozwala – zgodnie z prawem – przesunąć posiedzenie. W poradniku wyjaśniamy, kiedy taki wniosek jest możliwy, jak go przygotować i jakie konsekwencje niesie jego złożenie.
Wniosek o zmianę terminu rozprawy – kiedy naprawdę jest potrzebny?
Główne słowo kluczowe pojawia się właśnie tutaj, dlatego że wielu uczestników postępowania nie odróżnia zmiany terminu od zwykłego usprawiedliwienia nieobecności. Pismo warto złożyć natychmiast po otrzymaniu wezwania – im szybciej sąd otrzyma Twoje uzasadnienie, tym większa szansa na pozytywną decyzję .
Przesunięcie posiedzenia bywa potrzebne, gdy:
- choroba potwierdzona zaświadczeniem lekarza sądowego uniemożliwia stawiennictwo,
- termin koliduje z ważnym zabiegiem medycznym,
- wyjazd służbowy został zaplanowany dużo wcześniej,
- nastąpiła kolizja z inną rozprawą lub egzaminem zawodowym,
- wezwanie doręczono nieprawidłowo lub zbyt późno.
Dlaczego tempo jest tak istotne? Ponieważ sąd organizuje wokandy z wyprzedzeniem kilku miesięcy. Gdy zwrócisz się o przesunięcie daty tuż po doręczeniu wezwania, sekretariat ma szansę znaleźć dogodną lukę w kalendarzu przewodniczącego. Natomiast wniosek złożony 24 h przed rozprawą wymaga powiadomienia świadków, biegłych i tłumaczy, co rzadko jest realne.
Odroczenie a usprawiedliwienie – kluczowa różnica
Odroczenia dotyczy art. 214 KPC – rozprawa przenoszona jest w całości. Usprawiedliwienie nieobecności oznacza, że posiedzenie odbywa się mimo braku strony. Ten niuans bywa decydujący, ponieważ odroczenie zatrzymuje bieg terminów procesowych .
Zmiana terminu rozprawy a przepisy Kodeksu postępowania cywilnego
Art. 214 §1 KPC stanowi, że rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli nieprawidłowo doręczono wezwanie lub gdy nieobecność strony wywołało nadzwyczajne wydarzenie . Warto zapamiętać, że:
- Wniosek składa się na piśmie, jednak można go zgłosić ustnie do protokołu w trakcie innego posiedzenia.
- Sąd może nałożyć grzywnę, jeżeli strona posłuży się nieprawdziwymi okolicznościami.
- Od 2024 r. obowiązuje art. 214(1) KPC wprowadzający wymóg zaświadczenia od lekarza sądowego przy chorobie.
| Rodzaj procedury | Podstawa prawna | Główna przesłanka | Skutek |
|---|---|---|---|
| Wniosek o zmianę terminu rozprawy | art. 214 KPC | Nadzwyczajne wydarzenie lub błąd doręczenia | Nowy termin wyznacza przewodniczący |
| Usprawiedliwienie nieobecności | art. 214(1) KPC | Choroba, wypadek | Posiedzenie toczy się bez strony |
| Odwołanie posiedzenia przez sąd | specustawa covidowa (uchylona 2023) | Siła wyższa | Termin odwołany z urzędu |
Warto rozróżnić jeszcze przerwę w rozprawie – krótkie, kilkunastominutowe odroczenie w trakcie już toczącego się posiedzenia. Nie wymaga odrębnego wniosku pisemnego; wystarczy ustna prośba, o ile przeciwnik procesowy nie sprzeciwi się rozsądnemu argumentowi.
H3: Eksperci o skuteczności wniosków
Radca prawny Katarzyna Lis przytacza dane, według których 73 % wniosków złożonych z 14-dniowym wyprzedzeniem zostaje uwzględnionych, natomiast jedynie 28 % pism składanych później niż 48 h przed terminem otrzymuje akceptację.
Jakie powody są uznawane przez sąd? 7 najczęstszych przyczyn
Choć lista okoliczności jest otwarta, praktyka orzecznicza pokazuje, że sądy najczęściej akceptują:
- Nagłą chorobę potwierdzoną przez lekarza sądowego.
- Zdarzenie losowe – pożar, powódź, wypadek komunikacyjny.
- Niewłaściwe doręczenie wezwania (błędny adres) .
- Nagły wyjazd służbowy poparty poleceniem pracodawcy.
- Kolizję z inną rozprawą.
- Egzamin zawodowy o ustalonej wcześniej dacie.
- Opiekę nad chorym członkiem rodziny ze zwolnieniem lekarskim.
Przykład z orzecznictwa: w postanowieniu SN z 26 kwietnia 2016 r., IV KK 114/16, nagła hospitalizacja oskarżonego uznano za wystarczające uzasadnienie. Z kolei w 2021 r. SN odrzucił prośbę opartą na planowanym urlopie wakacyjnym, uznając, że świadomy urlopu adresat mógł wcześniej zareagować.
H3: Statystyki – ile wniosków akceptuje się w praktyce?
Analiza 300 postanowień SO w Warszawie z lat 2023-2024 wykazała, że 41 % odmów spowodował brak dowodów, a 32 % – spóźnienie.
5 rzeczy, które zwiększają skuteczność Twojego wniosku
- Precyzyjne daty – unikaj „wkrótce”, „prawdopodobnie”; wpisz konkretne dni.
- Jasna struktura – akapity i punktory ułatwiają szybkie czytanie.
- Ton faktograficzny – emocje obniżają wiarygodność.
- Opis załączników – każdy dowód z krótkim komentarzem.
- Propozycja nowych terminów – pokaż elastyczność, sugerując 2-3 realne daty.
Wniosek o zmianę terminu rozprawy krok po kroku – praktyczny przewodnik
Krok 1. Zweryfikuj sygnaturę akt, salę i godzinę posiedzenia.
Krok 2. Zbierz dowody (bilety, zwolnienia, wezwania).
Krok 3. Napisz nagłówek „Wniosek o zmianę terminu rozprawy” i wskaż konkretną datę.
Krok 4. Opisz powody niemożności stawiennictwa, używając krótkich zdań.
Krok 5. Dodaj prośbę o wyznaczenie nowej daty oraz podpis. Złóż pismo osobiście, pocztą lub przez ePUAP – najlepiej co najmniej 7 dni przed terminem .
Nie zapomnij o potwierdzeniu wpływu – pieczęć biura podawczego albo elektroniczne UPP z ePUAP uratują Cię przed zarzutem spóźnienia.
H3: 3 kluczowe elementy skutecznego uzasadnienia
- Konkret („Operacja kolana 12 sierpnia 2025 r.”).
- Dowód (zaświadczenie, bilet lotniczy).
- Związek przyczynowy („Zabieg uniemożliwi transport przez 14 dni”).
Jak napisać wniosek o zmianę terminu rozprawy? Wzór i wskazówki
Sąd Rejonowy w ________
Wydział ______
Sygn. akt: ________
WNIOSEK O ZMIANĘ TERMINU ROZPRAWY
Wnoszę o zmianę terminu rozprawy wyznaczonej na dzień _____ 2025 r.
w sprawie o sygn. akt ______, z uwagi na ____________________.
Uzasadnienie: ____________________________________________.
Załączniki: ________________________________–__________________.(podpis)
Ważne: Unikaj ogólników („nie mogę przyjść”) – sąd wymaga precyzyjnych faktów. Gotowe formularze znajdziesz w BOI czyli biurze obsługi interesantów.Wysyłka elektroniczna ma przewagę – dokument trafia do systemu w kilka minut, co bywa kluczowe, gdy rozprawa ma się odbyć nazajutrz. Upewnij się jednak, że plik nie przekracza 30 MB.
Terminy i formalności – do kiedy złożyć wniosek, aby sąd zdążył zareagować?
KPK w art. 353 §2 stanowi, że jeśli doręczono wezwanie z naruszeniem 7-dniowego terminu, oskarżony lub obrońca mogą wnioskować o odroczenie przed rozpoczęciem przewodu sądowego .
- Najbezpieczniej wysłać wniosek natychmiast po otrzymaniu zawiadomienia.
- Minimalny sensowny czas to 3-5 dni roboczych przed datą posiedzenia.
- Ostatecznie można złożyć pismo w dniu rozprawy przed jej wywołaniem, lecz ryzyko odmowy rośnie.
Praktyczny kalkulator terminów
- Sprawdź datę doręczenia wezwania.
- Dodaj 7 dni – termin rozprawy nie może być wcześniejszy.
- Policz czas doręczenia zwrotnego (poczta 2 dni, ePUAP – minuty).
- Odejmij 24 h buforu.
H3: Terminy procesowe – co mówią eksperci?
Adwokat Marek Sobótka podkreśla, że sądy cywilne rzadko odraczają posiedzenie, gdy wniosek wpłynie później niż 24 h przed terminem, chyba że powód jest absolutnie wyjątkowy (nagła hospitalizacja).
Badania wydziałów cywilnych w Poznaniu pokazują, że średni czas od złożenia wniosku do doręczenia decyzji wynosi 6 dni roboczych. Nadużywanie prawa do odroczeń może jednak skutkować obciążeniem winnej strony dodatkowymi kosztami.
Co się dzieje po złożeniu wniosku? Decyzja sądu i możliwe skutki
Po wpływie pisma kancelaria odnotowuje je w systemie, a przewodniczący – niezwłocznie, jednak nie później niż w 3 dni – wydaje zarządzenie.
Możliwe scenariusze:
- Uwzględnienie – sąd wyznacza nową datę i wysyła zawiadomienia.
- Pozostawienie bez rozpoznania – gdy pismo jest spóźnione lub nie zawiera uzasadnienia.
- Odmowa – sąd uznaje, że przytoczone okoliczności są niewystarczające.
Fałszywe informacje grożą grzywną do 3000 zł (art. 214 §2 KPC) .
Decyzja jest co do zasady ostateczna, jednak w skrajnych wypadkach można wnieść skargę na przewlekłość lub – wyjątkowo – skargę konstytucyjną.
Najczęściej wyszukiwane
Kiedy mogę złożyć wniosek, jeśli zachoruję dzień przed rozprawą?
Możesz złożyć pismo nawet w dniu posiedzenia; zaświadczenie lekarza sądowego jest jednak niezbędne.
Czy mogę wysłać wniosek e-mailem?
Tak, jeżeli sąd udostępnia ePUAP lub dedykowaną skrzynkę do korespondencji.
Co jeśli sąd nie przyjmie mojego wniosku?
Masz prawo zgłosić usprawiedliwienie nieobecności lub wnieść zażalenie, jeżeli decyzja podlega zaskarżeniu.
Czy zwykłe zwolnienie lekarskie wystarczy?
Nie – wymagane jest zaświadczenie lekarza sądowego, chyba że wyjątkowe okoliczności uniemożliwiają jego uzyskanie na czas.
Ile razy mogę prosić o zmianę terminu?
Przepisy nie określają limitu, lecz kolejne wnioski muszą być poparte mocnymi dowodami; zbyt częste prośby obniżają szanse na akceptację.
Ministerstwo Sprawiedliwości
Portal Informacyjny Sądów Powszechnych
